Nisan, 2018

PROBLEM ÇÖZME TEKNİKLERİ

PROBLEM NEDİR?

Hayatımızın içindeki doğal süreçlerdendir. Karşılaştığımız problemleri çözmek için sürekli enerji harcarız.

Ulaşılmak istenen sonuca ulaşmayı zorlaştıran veya engelleyen direnç unsurlarına problem denir. Problemin ortaya çıkması, gerçek sonucun beklenen sonuçtan farklı olmasından kaynaklanır. Buna, teori ile uygulamanın uyuşmaması veya uygulamanın bir takım engellere takılması da diyebilirsiniz.

Problemle karşılaşıp çözemediğimizde strese gireriz ve hormonel dengemiz değişir. Kimi insan bu stresten güç alıp karşılaştığı problemi daha yoğun düşünerek kısa sürede çözerken kimi de işleri daha da karıştırıp içinden çıkılamaz bir hale getirir.

PROBLEM ÇÖZME BECERİSİ NASIL GELİŞTİRİLİR?

Her problem aynı şekilde çözülemez, problem çözme kişiden kişiye de değişir. Önemli olan beynimizi çözüm odaklı kullanabilmeyi öğrenip, çözüm alternatifleri bulabilmektir. Problem çözme aşamalarını ezberlemek zorunda değilsiniz. Problem çözme becerilerinizi geliştirdiğinizde bu yöntemler beyninizin düşünme tarzına dönüşecektir

Problem çözme yeteneği, sadece okul derslerini değil; bütünüyle insanın yaşamını kolaylaştıran önemli bir beceridir. Problem çözme becerileri gelişmiş kişiler hayatın zorluklarıyla başa çıkma konusunda da yetenekli olurlar.

KALICI ÇÖZÜMLER ÜRETMEK

Çözüm yöntemlerini öğrenmek veya problem çözebilme yeteneğini geliştirmek yerine sadece formül ezberlemek, geçici çözümler bulmaktan fazlası değildir.

Örnek: Balık tüketmek, karnımızı doyurmak için iyi bir yöntem olabilir ama açlık problemine kalıcı çözüm değildir.

• Çözüm 1- Para kazanıp istediğimizde balık alabilmek.
• Çözüm 2-Olta alıp balık tutmayı öğrenmek.

Gördüğünüz gibi birden fazla çözüm yöntemi var ve daha da çoğaltılabilir. 

Problem çözmede her ne kadar birçok yol denense de problem ile karşılaşan kişinin problemi çözmeye istekli olması, problemin gerginliğini olumlu bir şekilde aktarması, problemi öğrenme için bir fırsat olarak görmesi ve problem çözmeye güdülenmiş olması önemlidir.

PROBLEM ÇÖZME AŞAMALARI

• Problemin belirlenmesi:Problemin belirlenmesinde, engelleri birer soru ile ortaya dökmek önemlidir. Mesela, ortadaki olaya bir sorun gözüyle bakmamıza sebep olan belirtiler nelerdir? Nasıl olması gerekiyordu?
• Problemin ifade edilebilir şekilde tanımlanması:Problemin tanımlanması için belirsizlikler netleştirildi mi? “Evet, bu durum kesinlikle bir problem ve bizi şu sonuca götürüyor. Bizim istediğimiz sonuç ise şu” diyebiliyor muyuz?
• Çözüm yöntemlerinin üretilmesi, alternatiflerin bulunması:Çözüm yöntemlerinin üretilmesi için yeterli donanıma sahip miyiz? Beyin fırtınası yaparak başkalarından destek almamız gerekiyor mu? Birden fazla önerimiz var mı?
• Çözüm yöntemlerinin araştırılması:(bilgi toplama, test etme vs.)Çözüm yöntemlerimiz doğru mu? Çözüm yöntemleri, beraberinde farklı sorunlar doğurur mu? Hangi yöntem daha uygun?
• Karar kılınan yöntemin probleme uygulanması:Çözüm yöntemini uyguladık mı? Başarısız olduysak yeniden veya yenileyerek denedik mi?
• Sonuçların değerlendirilmesi ve genel sonuca varılması:Çözümlerimizden doğan sonuçlardan mutlu muyuz? Olması gereken bu muydu? Öyleyse hangi adımda hangi çözüm yolunu izleyeceğimizi netleştirdik ve amacımıza ulaşabiliyoruz. Doğru mu?

Problemi bu kadar detaylı tanımladıktan sonra yapmamız gereken ise günlük hayatımızdaki problemleri bu çerçeve içine almak. Okulda öğrenciler ile birlikte yapacağınız bir etkinlikte yaşamlarındaki problemleri tanımasını ve bu problemler karşısında nasıl tepki verdiklerinin ortaya çıkmasını sağlayabiliriz.

Örneğin: Matematik sınavında zayıf aldım. Derste anlamıyorum, evde tekrar etmem de bir işe yaramıyor.

• Problemin Farkedilmesi: Derste anlamama ve sınavdan zayıf almak.
• Problemin tanımlanması: Matematik dersinde anlatılanları anlamamak, sınavda başarılı olamamak.
• Alternatiflerin üretilmesi: Öğretmene anlamadığını ne yapabileceğini sormak, anlayan arkadaşıyla çalışmak, özel ders almak.
• Çözüme karar verme: Öğretmeninin tavsiyesi ile temelindeki eksikleri tamamlaması gerektiğini öğrenmek, yapamadığı sorularda öğretmeninden ve arkadaşlarından yardım almak.
• Uygulama: Durumu aile ile paylaşıp, yardım almaya başlamak.
• Değerlendirme ve düzeltme: Eksiklerini tamamlayıp daha çok soru çözerek sınavlarda başarısını yükseltmek.

İşte bu şekilde yapılacak küçük bir etkinlikle öğrencilerin problemleri etkili bir şekilde tanımasını ve çözüm yolları geliştirmesini sağlayabiliriz.